Тарихы

Машина жасау факультеті

 

Машиностроение было и является основой развития всех других отраслей народного хозяйства, и от его уровня зависит степень их развития.

Профессор Е.И. Шевцов

Инженер-механиктерді оқытудың тарихы 1959 жылдан басталады, сол кезде Қарағанды политехникалық институтінде металлургиялық факультет құрылған, бұнда инженерлер «Қара металдар металлургиясы», «Металдарды қысыммен өңдеу» және «Машиналар технологиясы, металкескіш станоктары мен аспаптары» мамандықтары бойынша дайындалған, бұл өлкеміздің қара металлургиясы алыбы – Қарағанды металлургиялық комбинатының қажетсінуін қамтамасыз етумен шартталған. Факультет деканы болып доцент, болашақта профессор, ССРО Мемлекеттік сыйлығының лауреаты Е.И.Шевцов тағайындалғанүӘр жылдары факультетті басқарған декандар: Е.И.Шевцов, Ш.У.Кан, А.Я.Горчаков, С.Н.Игнатов, А.Н.Петухов, Д.Н.Ешуткин, П.Б.Степанов, В.А.Ткаченко, И.П.Манжурин, Д.З.Мухамедьяров, О.А.Шарая.

			1963 жылы Теміртау қ. Қарметкомбинат қарауында зауыт-жтоо құрылған, осыған байланысты металлургиялық бейінді мамандықтар сонда берілген,металлургиялық факультет механика-технологиялық деп аталған, декан ретінде қайтадан Е.И. Шевцов тағайындалған, ол 1971 жылға дейін басқарған. Келесі жылдары факультетті басқарғандар: доценттер, техникалық ғылымдардың кандидаттары А.Я. Горчаков (1971-1974 жж.), С.Н. Игнатов (1974-1975 жж.), А.Н. Петухов (1975-1983 жж.).
Кан Ш.У. т.ғ.к., доцент	Горчаков А.Я.т.ғ.к., доцент	Игнатов С.Н. т.ғ.к., доцент

«Металлдар технологиясы» кафедрасы негізінде «Құю өндiрiсi және металлдар технологиясы», «Дәнекерлегiш өндiрiсiнiң технологиясы» бұдан әрi факультеттің негізін құрған жаңа кафедралар ұйымдастырылды.

Назарбаев Н.А –студент КарПТИ

Сонымен қатар факультеттiң құрамына «Машина жасау өнеркәсiбiнiң экономика және ұйымының кафедрасы» «Көтергiш-көлiк қою және машина бөлшектерi» кафедралары кiрдi.Қазақстан Республикасының тұңғыш президенті – Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев «Металлдар құю өндiрiсi және технологиясы»  кафедрасының ЛП-62-2 тобында (1962-1965 жылдары) үш жыл оқыды. Құю өндiрiсi және металдар технологиясы кафедрасын алғашқы меңгерушiсi Е.И.Шевцов 1980 жылға дейiн басшылық еткен. Кафедрада түбегейлi өндiрiстiк сынақ алған оқытушылар жұмыс iстедi: Раков С.С., Кречмер В.Г., Давильбеков Н.Х., Белякова А.Ф.Ары қарай кафедраның ұжымын алғашқы бiтiрушiлер, бүгінгі кафедраның доценттері мен профессорлары толтырды: Жукебаева Т.Ж., Манжурин И.П., Кипнис Л.С., Канунникова С.Г., Исин Д.К., Смолькин А.А.

Жукебаева Т.Ж.	Кипнис Л.С.	Канунникова С.Г.	Исин Д.К.	Смолькин А.А.

Жаңадан ашылған «Машина жасау  технологиясы» кафедрасын 1962 жылдың қыркүйегiнен тәжiрибелi өндiрушi, доцент Эттель А.В басқарды. 1971 жылға дейін А.В.Эттель мырза кафедра меңгерушісі ретінде жұмыс iстеп жүріп, кафедраның алғашқы оқытушыларымен  И.А.Белостокая, С.В.Старухин, В.А.Клещин, Э.В.Клещинамен бірлесе отырып, кафедраның қалыптасуына және бiлiктi мамандарды әзiрлеуде үлкен үлестерін қосты.

Бірінші шығарылған студенттер Чуриков А.П., Акжолов А.М., Абилова С.М., Бауман В.А., Гусев В.Г. өлкеміздің жетекті жоо арнайы аспирантураға жіберілді, оны аяқтағаннан кейін кафедрада жұмыс істеді.

1970 жылы «Машина жасау» мамандығына бiрiншi жиын өтті, бiтiрушiлер «инженер-ұстаз» бiлiктiлiктерiн алатын болған. Бұл мамандықтың ашылу себебі, кәсiби техникалық бiлiм жүйесiнде мамандарға жетіспеушілік болған.

Эттель А.В., т.ғ.к., доцент	Грузинов В. К., т.ғ.д., профессор	Чуриков А. П., т.ғ.к., доцент

1965 жылдың желтоқсанында дәнекерлегiш өндiрiсі кафедрасы құрылды, оны Грузинов А.В. басқарды. Кафедраның алғашқы оқытушылары Петровский В.В., Осинцева Н.Л., Сысоев К.Б., ал кафедрада қалдырылған алғашқы бітірушілер Абилов Ж.Е., Ахметбеков М.Т., Давидовский А.Н., Енин В.П. болған.

1980 жылы КарПТИ факультеттерiн қайта ұйымдастыру туралы шешiм қабылданып, механикалық — технологиялық факультетiн механикалық-машина жасау факультетіне өзгерттi, факультеттің деканы болып т.ғ.к., доцент Петухов А.Н тағайындалды және факультет құрамына келесі кафедралар енгізілді: «Машина жасауды технологиясы», «Машина және құю өндірісінің технологиясы», «Экономика және машина жасау өнеркәсібінің ұйымы». Факультетте инженерлерді әзiрлеу келесi мамандықтар бойынша: «Қара және түстi металлдардың құю өндiрiсi»; «Машина жасау технологиясы, метал кесуші станоктер және аспаптар»; «Машина және құю өндiрiсiнiң технологиясы»; «Машина жасау»; «Экономика және машина жасау өнеркәсiбiнiң ұйымы» дайындалды.

Петухов А.Н., т.ғ.к., доцент	Ешуткин Д.Н. т.ғ.к., профессор	Степанов П.Б., т.ғ.д., профессор

Механикалық-машина жасау факультетi базасында 1983 жылы  жаңадан екі: механикалық — технологиялық және машина жасау факультеттерi ашылды.

Механикалық-машина жасау факультетi деканы болып т.ғ.к. профессор Ешуткина Д.Н. тағайындалды, ал 1985 және 1988 жылдары аралығында т.ғ.к., профессор Степанов П.Б. болды. Факультеттің құрамына келесі кафедралар кірді: «Машиналар және құю өндірісінің технологиясы»; «Конструкциялық материалдар және дәнекерлеу технологиясы»; «Тетiктер, машиналардың теориялық механикасы және теориясы»; «Химия»; «Дене тәрбиесі және спорт».

Факультетте келесi мамандықтар бойынша: «Құю өндiрiсi», «Құю өндірісінің механикаландырылуы», «Дәнекерлегiш өндiрiсiнiң технологиясы» инженерлерді әзiрлеу инженерлерді әзiрледі.

Машина жасау факультетiнің деканы болып 1988 жылға дейiн басшылық еткен т.ғ.к., доцент Горчаков А.Я. қайта тағайындалды.

Факультет құрамына енген кафедралар: «Машина жасау технологиясы»; «Экономика және машина жасау өнеркәсібінің ұйымы»; «Көтергiш-көлiк қою және машина бөлшектерi»; «Сызу геометриясы және графика»; «Шетел тілдері».

Факультет келесі мамандықтар бойынша инженерлердi әзiрледi: «Машина жасау технологиясы, метал кесуші станоктер және аспаптар»; «Экономика және машина жасау өнеркәсібінің ұйымы»; «Машина жасау».

Манжурин И. П., т.ғ.к., профессор

Жаңа мамандықтар және факультеттердiң ашылуы, КарПТИ-дың кафедраларын бiрiктiру және жаңарту институттың құрылымына жаңа ұйымдастыруларды жүргізуге мүмкiндiк бердi. 1988 жылы механикалық — технологиялық және машина жасау факультеттерi  машина жасау факультетіне топтастырылып, декан болып т.ғ.к., доцент В.А.Ткаченко тағайындалды, (1995-2001 жылдары) келесi жылдарында т.ғ.к., доцент И.П.Манжурин басшылық етті.Факультеттiң құрамына: 11 кафедра кірді, олардың iшiнен 5 шығаратын: «Машина жасау технологиясы», «Машиналар, құю өндiрiсiнiң технологиясы және конструкциялық материалдар»,  «Дәнекерлегiш өндiрiсiнiң технологиясы», «Автоматты жобалау жүйелерi», «Экономика және машина жасау өнеркәсiбiнiң  ұйымы».

Факультетте 6 мамандықтар бойынша 1200 студенттен астам оқыды. Оқу барысын 250 астам, соның iшiнде 4 профессор және 100 доценттен астам оқытушы білім берді. Факультет қазiргi құрал жабдықтармен мамандандырылған 5 дәрiсханасы, кафедра аралық дербес ЭЕМ және қазiргi станокты жабдықпен жарақтанған лабораториялық корпус, кафедра аралық сыныптары болған.

Факультеттегi қызмет ғылыми зерттеулер және ғылыми-өндiрiстiктер лабораториялармен 7 ғылыми зерттеулер iске асты, факультеттiң ғалымдары және студенттерi республикалық және халықаралық конференциялардағы белсендi қатысуларын зерттеу нәтижелерін кең жариялаған.

1993 жылы жаңадан факультеттер ашылуына байланысты «Автоматты жобалаудың жүйесi»және «Экономика және машина жасау өнеркәсiбiнiң ұйымы» кафедралары машина жасау институтының құрамынан шығарылды. 1994 жылы «Машина жасау технологиясы, метал кесуші станоктар және аспаптар» кафедрасы жаңа аттас мамандықтың ашуымен байланысты: «Машина жасау технологиясы» және «Метал кесетiн станоктар және аспаптар» болып 2 бөлінді. Дегенмен 1996 жылы оқу жоспары және жиын жоспарының қысқартуын бейiмдеумен кафедраларды қайта топтаcтырды.

Мухамедьяров Д.З., т.ғ.к., профессор	КарГТУ 1997 жылы сапа бойынша мамандардың әзiрлеуiн бастауға мүмкiндiк беретiн «Машина жасау технологиясы» кафедрасы «Стандарттау және өнеркәсiптiк тауарларды сертификаттау»  мамандығын ашқан Қазақстандағы алғашқы ЖОО болды.Өнеркәсiптiк кәсiпорындардың орталық өлкесiнде және республикадағы реанимациямен байланысты «Машиналар, құю өндірісінің технологиясы және конструкциялық материалдар» біріккен кафедрасында 2000 жылы  жаңадан «Материалтану және жаңа материалдар технологиясы» (МВ ), ал 2001 жылы «Материалтану және металдарды термиялық өңдеу» (МТО) мамандықтары ашылды. 2001 жылдың 1 шілдесі мен 2009 жылдың ақпаны аралығында «Машина жасау технологиясы, метал кесуші станоктер және аспаптар» мамандығының 1975 жылғы бітірушісі, «Машина жасау технологиясы» кафедрасының т.ғ.к., доценті Мухамедьяров Д.З. институттың деканы болып тағайындалды.
Шарая О. А.,т.ғ.к.,философии докторы, профессор	2010 ж. бастап 2013 ж. дейін машина жасау факультетінің деканы т.ғ.к. ММ және Н кафедрасының профессоры Шарая О.А. болды. Қазіргі таңда факультетінің құрамына шығаратын 3 кафедра «Машина жасау технологиясы» (ТМ), «Металлургия, материалтану және нанотехнология» (ММ және Н), «Дәнекерлегiш және құю өндiрiсi» (С және ЛП) және «Шет тілдері» кафедрасы кіреді. Факультетітің кафедраларында 5 бағыт бойынша магистрлерді, 2 бағытта PhD докторларын дайндау жүргізіледі. Қазіргі таңда институт бойынша 100 жуық магистрлер шығарылды және де алғаш рет 2 PhD философиясы докторлары диссертацияларын қорғады.

2013 жылдан бастап кәзіргі күнге дейін Машина жасау факультетінің деканы п.ғ.к., «ТМЖжС» кафедрасының доценті Ерахтина Ирина Ивановна болып табылады.

Факультет құрамына 4 кафедра кіреді:

«Технологиялық жабдықтар, машина жасау және стандартизация» — ТЖМжС

«Нанотехнологиялар және металлургия» — НТМ

«Кәсіптік оқыту және педагогика»  — КОжП

«Шет тілдері» — ШТ.