AP13268891 «Тау жыныстары массивінің геомеханикалық жай-күйін ескере отырып, кеннің құнарсыздануын төмендетуді қамтамасыз ететін қуаты аз кендерді омырудың тиімді технологиялық схемаларын әзірлеу», жобаның ғылыми жетекшісі Суимбаева Айгерим Маратовна
Өзектілігі
Қатты жарылған тұрақты сыйыстырушы тау жыныстары бар қуаты аз кен денелерін омыру кезінде тау жыныстары массивінің геомеханикалық жай-күйін ескере отырып, кеннің құнарсыздануын төмендетуді қамтамасыз ететін бұрғылап-жару жұмыстарының (БЖЖ) параметрлерін оңтайландыру жөніндегі технологиялық схемаларды құру тау-кен өнеркәсібінде әрқашан маңызды мәселе болды.
Бүгінгі таңда барлық дерлік қуаты аз кен орындарында кеннің құнарсыздануы шешілмеген мәселе болып табылады. Кен орнын игеру технологиясының ерекшелігі сыйыстырушы тау жыныстарының іргелес қалыңдығын қамту арқылы кенді жоспардан тыс құнарсыздандыру болып табылады, бұл массивтің жарықшақтардың, сыйыстырушы тау жыныстарының қолайсыз бағыты, массивтің жарықшақ құрылымы және екі түрлі литологиялық айырмашылықтың (кен-тау жыныстары) нашар ілінісуі және т.б. қасиеттеріне байланысты. Жоспардан тыс құнарсыздану салдары тау жынысы массивін қамту есебінен артық кен массасын тасымалдау және кенді қайта өңдеу шығындарының артуына, сайып келгенде, пайдалы қазбалардың өзіндік құнының өсуіне әкеледі.
Геотехникалық жұмыстар кешені негізінде БЖЖ параметрлерін оңтайландыру өндірілетін пайдалы компоненттің жоғары сапасын сақтай отырып, шығындарды азайтуды қалай қамтамасыз етуге және ұңғымалық және тазарту жұмыстарының тиімділігін арттыруға болады деген сұраққа жауап бола алады. Демек, кеннің құнарсыздану көрсеткішін төмендету өзекті ғылыми-практикалық міндет болып табылады.
Жобаның мақсаты
Жобаның мақсаты кеннің құнарсыздануын төмендетуді қамтамасыз ететін қуаттылығына қарай қуаты аз кен денелерін уату бойынша бұрғылап-жару жұмыстарының оңтайлы паспорттарын әзірлеу үшін геологиялық беріктік индексіне сәйкес кен орнының учаскелерін тау жыныстарының орнықтылық рейтингі бойынша аудандастыру бойынша геотехнологиялық зерттеулер жүргізу болып табылады.
Күтілетін және қол жеткізілген нәтижелер
Жобаны іске асыру барысында жарылыс күшінің контурдан тыс массивке сейсмикалық әсерін төмендету заңдылықтарын зерделеу бойынша зерттеулер жүргізілді және кеннің құнарсыздануын қамтамасыз ететін алдын ала әзірленген БЖЖ паспорттарының тиімділігін бағалау жүргізілді. «Жолымбет» кен орнының тау-кен геологиялық жағдайларға төзімділігінің анағұрлым тиімді пайдаланылатын рейтингтік көрсеткіштері негізделді және орнықтылық санаты бойынша кен орнының учаскелерін аудандастыру орындалды. Жарылыс жұмыстарының сапасы мен беріктіктің геологиялық индексінің әсерін ескере отырып, тазарту блогының айналасындағы тау жыныстары массивінің геомеханикалық күйін бағалау үшін геотехникалық блоктық модель жасалды. Қуаттылығын, беріктігінің геологиялық индексін және жарылғыш ұңғымалар параметрлерінің өзгеруін ескере отырып, қуаты аз кенді денелерді омыру бойынша БЖЖ паспорттары әзірленді. «Жолымбет» кеніші жағдайында қуаты аз кен денелерін омырудың әзірленген технологиялық схемаларына тәжірибелік-өнеркәсіптік сынақтар жүргізілді.
Жарияланды: SCOPUS халықаралық дерекқорымен индекстелетін жоғары рейтингті ғылыми журналда 1 мақала; ҒЖБССҚК базасына кіретін журналда 1 мақала; зияткерлік меншік құқықтарын мемлекеттік тіркеу туралы 1 куәлік алынды.
Зерттеу тобы
- Суимбаева Айгерим Маратовна — PhD, КАжЕҚ кафедрасы доцентінің м.а., ғылыми жетекші.
Хирш индексі – 3, Researcher ID — AAC-8234-2022,
ORCID — 0000-0001-6582-9977, Scopus Author ID — 57204776922
- Имашев Аскар Жанболатович — PhD, ПҚКӨ кафедрасының меңгерушісі, ғылыми жетекші.
Хирш индексі– 6, Researcher ID – ABC-2138-2021,
ORCID — 0000-0002-9799-8115, Scopus Author ID — 57204153972
2023 жылғы жарияланымдар тізімі
- Salkynov A., Zeitinova S., Rimkulova A., Suimbayeva A. Research into deformation processes in the rock mass surrounding the stoping face when mining sloping ore deposits // Mining of Mineral Deposits, 2023, №17(2) С.82-90 https://doi.org/10.33271/mining17.02.082 (БД Scopus, процентиль – 67)
- Imashev A.Zh., Suimbayeva A.M., Mahmudov D., Auelbekova A. Review analysis of modern methods for determining ore dilution // Труды Университета, 2023. – №3(92). – С.166-171. https://doi.org/10.52209/1609-1825_2023_3_166 (КОКСНВО)
- Суимбаева А.М., Имашев А.Ж., Мусин А.А. Improving the quality of blasting indicators by studying the natural stress field and the impact of the blast force on the rock mass // Свидетельство о внесении сведений в государственный реестр прав на объекты, охраняемые авторским правом № 35437 от «4» мая 2023 года.
Әлеуетті пайдаланушыларға арналған ақпарат
Бұрғылап-жару жұмыстарының паспорттары тау жыныстарының контурлық массивіне ең аз сейсмикалық әсер ету үшін жұмыс істейтін болады, бұл өз кезегінде кеннің құнарсыздануын жобалық көрсеткішке дейін төмендетуге мүмкіндік береді. Кеннің құнарсыздануын азайту артық тау-кен массасын тасымалдау көлемін азайтуға, тау жыныстары массивінің геомеханикалық жағдайын тұрақтандыруға және тау жыныстарын жүргізу қауіпсіздігін арттыруға мүмкіндік береді.
Қолдану саласы.
Қуаты аз кен денелерін омыру бойынша бұрғылап-жару жұмыстарының паспорттарын әзірлеу кезінде.
AP13268843 «Оңтүстік Торғай бассейнінің Арысқұм иілісі домезозой кешенінің мұнай-газдылығын зерттеу», ғылыми жетекшісі Р.К. Мадишева.
Өзектілігі
Арысқұм иілісінде мұнай және газ кен орындары негізінен Юра және бор шөгінділерінде, сондай-ақ квази-платформалық кешеннің девондық-төменгі таскөміртекті түзілімдерімен және іргетастың ыдыраған шығыңқыларымен шектелген. Қазір мұнай мен газдың 52 кен орны бар, олардың бастапқы алынатын қорларының өндірісі айтарлықтай жоғары. Мұнайдың өнеркәсіптік ағындарына дейін домезозой түзілімдерінің мұнай-газ көріністері оларда белгілі бір мұнай-газ әлеуетінің болуы туралы қорытынды жасауға мүмкіндік береді. Осыған байланысты мұнайдың шығу тегін анықтау және көмірсутектердің көшу бағытын болжау елдің минералды-шикізат базасын толықтыру мақсатында терең бұрғылауды негіздеу үшін өзекті болып табылады.
Мақсаты
Көмірсутектерді генетикалық типтеу, құрылымдардың сұйықтық қатынасын анықтау және Оңтүстік Торғай мұнай-газ бассейнінің Арысқұм кен орындарындағы мұнайды биомаркерлік талдау және фингерпринтинг нәтижелері бойынша көшу бағытын анықтау.
Күтілетін және қол жеткізілген нәтижелер:
Оңтүстік Торғай бассейні көмірсутектерінің геохимиясы бойынша жаңа деректерді талдау нәтижелері мынадай қорытынды жасауға мүмкіндік берді:
- Мұнай өндіретін тау жынысының генеративті әлеуетін бағалауға мүмкіндік беретін өзекті пиролитикалық талдау нәтижелері бойынша зерттелген үлгілердің Сорг (0,47-ден 1,41-ге дейін), сондай-ақ S2 (1,1-ден 9 мг-ға дейін) параметрі бойынша нашардан жақсыға дейін әлеуеті бар екендігі анықталды.
- Сорг-ның көмірсутек потенциалына тәуелділік графигі бойынша кероген түрін анықтау зерттелген үлгілердің басым көпшілігі II және III кероген түріне жататынын және тек 1897,36 м тереңдіктегі, TOC және S2 максимум болатын үлгі I типті кероген шегінде екенін көрсетті. Hi, Tmax пиролитикалық параметрлері бойынша кероген мен бастапқы органикалық заттардың сипаттамалары шамамен мұнай-газ түзетін II-III типті керогенге және ықтимал мұнай генерациясы бар I типті керогенге жатады.
Органикалық заттардың фациалды-генетикалық түрлерін анықтауға мүмкіндік беретін зерттелген үлгілердің сутегі (HI) және оттегі индекстері (OI) негізінен гумустық және кейде гумустық-сапропелдік шығу тегін көрсетеді, бұл зерттелген сынамалардың органикалық заттары қалыпты қалпына келтіру жағдайында (III және II типті кероген) және жағалау-теңіз ортасында жиналғаны (I типті кероген) туралы қорытынды жасауға мүмкіндік береді.
Зерттелген сынамалардың органикалық заттары Tmax көрсеткіші бойынша термиялық жетілгендерге жатады, алайда 1682,9 м (даулдық қабат) және 1896,54 м (Құмкөл қабаты) тереңдігінен керннің органикалық заттарының жетілу дәрежесі төмен, төмен деп бағаланады.
- Pr/Ph мәндері бойынша Ақшабұлақ грабенінің органикалық заттарының бастапқы мұнай өнімдері — субоксидантты жағдайларда, ал Ақсай горст пен Бозинген грабені тотығу ортасында қалыптасты.
Ақсай горст мұнайының бастапқы органикалық затында гаммацеран құрамының жоғарылауы байқалды, бұл бассейннің жоғары минералдануын көрсетеді. Теңіздегі, мүмкін таяз су жағдайларында жиналған бор шөгінділерінен мұнайдың бастапқы мұнай түзуші затының түзілуі анықталды.
- Мұнай көміртегінің изотоптық құрамы (δ13С) зерттелген Арысқұм шұңқырындағы мұнай үлгілерінің сапропель типті органикалық заттармен (I және II типті кероген) генетикалық байланысын, сондай-ақ олардың аралас гуминдік органикалық заттардан -сапропель түрінен түзілуін анықтауға мүмкіндік берді.
- Ұсынылған геохимиялық зерттеулердің нәтижелері грабендердің шөкпелі жасалуының едәуір көлемін алып жатқан төменгі және орта Юра шөгінділерінде мұнай-газ жинақталуының жаңа аймақтарын болжау мүмкіндігін көрсетеді, бұл өз кезегінде Оңтүстік Торғай бассейні қимасында осы кен орындарының көмірсутек әлеуеті туралы түсінігін кеңейтуге мүмкіндік береді.
1-сурет — Оңтүстік Торғай бассейнінің Арысқұм иілісінің кестелері: a) Р-4 ұңғымасының керндік материал үлгілерінің бастапқы тау жыныстарының геохимиялық қимасы; b) кернінің зерттелетін үлгілеріндегі ТОС көмірсутек әлеуетіне тәуелділігі, Қазақстан
2-сурет — Оңтүстік Торғай бассейнінің Арысқұм иілісіндегі: a) cутегі индексінің (HI) Tmax-тың юра — бор шөгінділеріне тәуелділігі; b) сутегі индексі (HI) мен оттегі индексі (OI) арасындағы корреляциялық байланыс, Қазақстан.
Зерттеу тобы
- Мадишева Рима Копбосынкызы — ғылыми жетекші, PhD, ҚазКҚДИ аға ғылыми қызметкері, ГПҚКБ кафедрасы доцентінің м. а.
Хирш индексі- 1
ResearcherID: M-3883-2014
Scopus Author ID: 57216301476
https://orcid.org/0000-0003-1167-6113
- Портнов Василий Сергеевич – ғылыми кеңесші, т.ғ.д., ГПҚКБ кафедрасының профессоры
Хирш индексі- 2
ResearcherID: N-1982-2015
Scopus Author ID: 55750611900
https://orcid.org/0000-0002-4940-3156
2023 жылғы жарияланымдар:
Madisheva, R.K., Portnov, V.S., Amangeldiyeva, G.B. et al. Geochemical prerequisites for the formation of oil and gas accumulation zones in the South Turgay basin, Kazakhstan. Acta Geochim (2023). https://doi.org/10.1007/s11631-023-00660-4
Әлеуетті пайдаланушыларға арналған ақпарат:
Алынған эксперименттік деректер мен олардан алынған қорытындылар көмірсутектердің көшу жолдарын қадағалау және осы аймақтың мұнай және газ жинақталу ауқымын болжау үшін пайдаланылуы мүмкін.
AP13268841 «Көмір шахталары жағдайларында дайындық тау—кен қазбаларын қолдау технологиясын әзірлеу» ғылыми жетекшісі Жұмабекова Айла Ермекқызы
Өзектілігі
Бекіткішті тиімді пайдалану үшін оның параметрлерін анықтау бойынша негізделген технологиялық шешімдерді қамтамасыз ету болып табылады және сыйыстырушы тау жыныстарының кернеулі-деформацияланған күйін ескере отырып, бекіту параметрлерін негіздеу арқылы технология мен құралдарды әзірлеу және енгізу кезінде қол жеткізуге болады, бұл тау-кен қазбаларын пайдалану кезінде еңбек және материалдық шығындарды төмендетуге, сондай-ақ жоғары техникалық-экономикалық тиімділікке қол жеткізуге және жер асты тау-кен жұмыстарының қауіпсіздігін арттыруға мүмкіндік береді.
Жобаның мақсаты
Тазарту кенжарының алдында контур маңындағы тау жыныстары массивінің кернеулі-деформацияланған жай-күйін басқару негізінде дайындық қазбаларын қолдау технологиясын әзірлеу.
Күтілетін және қол жеткізілген нәтижелер:
— массивтің геомеханикалық жай-күйін және тау-кен жұмыстарын дамыту схемаларын ескере отырып, бекіту технологиясы мен құралдарын әзірлеу (патентке өтінім беру; зияткерлік меншік туралы куәлік: ЭЕМ бағдарламасына немесе оқу құралына);
— прогрессивті технологиялық шешімдерді құрастыру, тау-кен массивін контурлық нығайту құралдарының тәжірибелік-өнеркәсіптік партиясын дайындау және енгізілетін қазба контурларын бекіту технологияларына мониторинг жүргізу (әртүрлі мақсаттағы тәжірибелік-өнеркәсіптік партияларды сынау);
— шахта жағдайында қазбаларды арқандық және құрамдас анкерлермен жүргізудің технологиялық схемаларын жетілдіру бойынша зерттеу нәтижелерін тәжірибелік-өнеркәсіптік сынақтан өткізу және іске асыру (шахталық тәжірибелік-өнеркәсіптік сынақтар актісі);
— геологиялық бұзылу аймақтарында, жоғары тау қысымы аймақтарында (технологиялық схемалар), оның ішінде синтетикалық шайырлармен қазбаларды жүргізу кезінде бекітудің прогрессивті тәсілдерін жасау.
1-сурет — «Қазақмыс» корпорациясы ЖШС «Нұрқазған» кенішінің жобасы бойынша ғылыми-зерттеу жұмысы шеңберінде бару
2-сурет — «Арселор Миттал Теміртау» АҚ УД Түсіп Күзембаев атындағы шахтада жоба шеңберінде ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу
Зерттеу тобы
- Жумабекова Айла Ермековна — ғылыми жетекші, «Пайдалы қазбалар кен орындарын өндіру» кафедрасының аға оқытушысы
Хирш индексі- 2.
Author ID в Scopus: 57209741110
Researcher ID Web of Science: AAA-6811-2022
ORCID ID: 0000-0002-1501-5382
Researcher ID in Publons: AAA-6811-2022
- Демин Владимир Федорович — ғылыми кеңесші, «Пайдалы қазбалар кен орындарын өндіру» кафедрасының профессоры
Хирш индексі- 3.
Author ID в Scopus: 57212219714
Researcher ID Web of Science: AAD-7143-2022
ORCID ID: 0000-0002-1718-856X
Researcher ID in Publons: AAD-7143-2022
Жарияланымдар тізімі
- Усенбеков М.С Исабек Т.К., Полчин А.И, Жумабекова А.Е. Динамика метановыделения при ведении горных работ в зонах геологических нарушений. Горный информационно-аналитический бюллетень (научно-технический журнал), 2022, (12), С. 141–151. (Scopus 36%). Цитирование 3. https://doi.org/10.25018/0236_1493_2022_12_0_141, https://www.scopus.com/record/display.uri?eid=2-s2.0-85143989145&origin=resultslist
- Issabek T., Ussenbekov M., Zhumabekova A. Gas control in mines of the Karaganda basin (Republic of Kazakhstan). Key trends of integrated innovation-driven scientific and technological development of mining regions : monograph. — Petroșani, Romania : UNIVERSITAS Publishing, 2023. — Р.150-176. https://doi.org/10.31713/m1208
Әлеуетті пайдаланушыларға арналған ақпарат
Қарағанды көмір бассейнінің шахталарындағы жер асты тау-кен қазбалары тұрақсыз күйде (жабын, топырақ және бүйірлік жыныстарының ығысуы бойынша), айтарлықтай материалдық шығындармен және жұмыстың еңбек көлемділігімен қолдау жасалып келеді, бұл оларды бекіту параметрлерінің берілген тау-кен-геологиялық, техникалық және өндірістік жағдайларда пайдалану шарттарына сәйкестігі бойынша негіздеменің болмауына байланысты. Бекіткіштің параметрлерін анықтау және тиімді пайдалану бойынша негізделген технологиялық шешімдер қабылдау тау-кен қазбаларының периметрі бойымен сыйыстырушы тау-кен массиві тау жыныстарының деформацияланған күйін геомеханикалық болжамды бағалау қажет. Сыйыстырушы тау жыныстарының кернеулі-деформацияланған күйін ескере отырып, оларды бекіту параметрлерін негіздеумен қатар технологиялар мен құралдарды әзірлеу және енгізу жер асты тау-кен қазбаларын пайдалану кезінде еңбек шығындары мен материалдық шығындарды азайтуға мүмкіндік береді.
Бүгінгі таңда көмір саласын дамытудың өзекті бағыттарының бірі жоғары техникалық-экономикалық тиімділікке қол жеткізу және тау-кен жұмыстарының қауіпсіздігін арттыру үшін тау-кен массивін тұрақтандырумен қатар қазбаларды бекітудің технологиялық ресурс үнемдеу тәсілдері мен белсенді құралдарын әзірлеу және сынақтан өткізу болып табылады.
Қолдану саласы
Тау-кен өнеркәсібі, қатты пайдалы қазбаларды өндіру техникасы мен технологиясы, тау-кен жұмыстарын енгізу, сүйемелдеу және жөндеу.
AP13268798 «Дайындық қазбасымен геологиялық бұзылуды қиып өту кезінде тау жыныстарының босаған аймағын нығайту бойынша технологиялық схемаларды әзірлеу және өнеркәсіптік сынақтан өткізу» ғ.ж. Халикова Э.Р.
Өзектілігі
Пайдалы қазбалар кен орындарын игеру тереңдігінің артуына байланысты тау-кен геологиялық жағдайлары үнемі нашарлайды.
Тау-кен қазбаларының тұрақтылығын арттыру пайдалы қазбалар кен орындарын жер асты игерудегі маңызды мәселелердің бірі болып табылады.
Тау-кен қазбаларының қанағаттанарлықсыз жағдайы жанама қаржылық және еңбек шығындарын ескеруді қиындатады, сонымен қатар көмір қазу технологиясымен байланысты бірқатар процестерге теріс әсер етеді (көлік, сутөкпелерді желдету және т.б.). Сондықтан тау-кен қазбаларының тұрақтылығы мәселесі елдің әртүрлі бассейндеріндегі ең маңызды және көмір шахталарының жұмысының тиімділігін анықтайтын мәселелердің бірі болып қала береді.
Қазіргі уақытта ҚР көмір саласында жер асты жұмыстары үшін ұсынылған ғылыми бағытты дамыту перспективасы ғылыми-қолданбалы зерттеулердің нәтижелерін пайдалануға және Қарағанды бассейнінің көмір шахталарында тәжірибелік-өнеркәсіптік сынақтау жүргізуге байланысты. Сондықтан тау жыныстары массивінің кернеулі-деформацияланған жай-күйін сандық модельдеу негізінде жер асты қазбаларын жүргізу кезінде сыйыстырушы тау жыныстары түзілімінің әртүрлі бұзылуына байланысты жоғары жылжу аймақтарында массивтің опырылуын болдырмаудың қазақстандық технологиясын тәжірибелік-өнеркәсіптік сынау және коммерцияландыру көмір қабаттарын дайындау мен өңдеудің әртүрлі тау-кен техникалық жағдайларында тау-кен жұмыстары саласындағы өзекті мәселе болып табылады.
Жобаның мақсаты
Қазбаны қоршап тұрған тау жыныстарының тұрақтылығын арттыруды қамтамасыз ететін дайындық қазбасымен геологиялық бұзылуды қиып өту кезінде тау жыныстарының босаған аймағын нығайту жөніндегі технологиялық схемаларды әзірлеу.
Күтілетін нәтижелер
Нәтижесінде жоба әзірленді немесе әзірленеді:
- Web of Science дерекқорында импакт-фактор бойынша журналдарда алғашқы үш квартилдің ішінде кемінде 2 (екі) мақала жарияланады немесе Scopus дерекқорында СiteScore бойынша кемінде 50 процентилі болады.
- ҒЖБССҚК, РҒДИ базасына кіретін журналдарда кемінде 2 ғылыми мақала жарияланады.
- Монографиялар орыс тілінде отандық баспада жарияланады.
- Қазақстандық патенттік ведомствода 1 патент, авторлық құқық объектілерін тіркеу туралы 1 куәлік алу жоспарлануда.
- Технологиялық әзірлемелерге енгізу актісі алынатын болады.
- Университет сайтында веб-парақ жасалады, онда жоба, алынған нәтижелер, жобаға қатысушылар жайында мәліметтер туралы қысқаша ақпарат және т. б. көрсетіледі.
- Зерттеу нәтижелері бакалавриат, магистратура және докторантура студенттерінің «Тау-кен ісі» мамандығы бойынша оқу-әдістемелік материалдарды дайындауда пайдаланылатын болады.
1-сурет — Қарағанды өңірінің өнеркәсіптік кәсіпорындарындағы жоба шеңберіндегі зерттеу жұмысы
Зерттеу тобы
- Халикова Эльвира Равиловна — ғылыми жетекші, PhD, ҚазКҚДИ аға ғылыми қызметкері, «Пайдалы қазбалар кен орындарын өндіру» кафедрасының аға оқытушысы.
Хирш индексі- 1. Author ID в Scopus: 57212216553
Researcher ID Web of Science: ABE-4117-2021
ORCID ID: 0000-0003-1501-8492
Researcher ID in Publons: ABE-4117-2021
https://person.kstu.kz/halikova-elvira-ravilovna/
- Демин Владимир Федорович — ғылыми кеңесші, т.ғ.д., «Пайдалы қазбалар кен орындарын өндіру» кафедрасының профессоры.
Хирш индексі- 3. ORCID ID: 0000-0002-1718-856X
Author ID в Scopus: 57212219714
Researcher ID Web of Science: AAD-7143-2022
Researcher ID in Publons: AAD-7143-2022
https://person.kstu.kz/demin-vladimir-fedorovich/
Жарияланымдар тізімі
- Zholmagambetov, N., Khalikova, E., Demin, V., Balabas, A., Abdrashev, R., & Suiintayeva, S. (2023). Ensuring a safe geomechanical state of the rock mass surrounding the mine workings in the Karaganda coal basin, Kazakhstan. Mining of Mineral Deposits, 17(1), 74-83. https://doi.org/10.33271/mining17.01.074
- R. Khalikova, V.F. Diomin, R.A. Mussin, A.P. Krakovsky, U.Zh. Khanafin. Monitoring of the stress-strain state during preparatory workings. Комплексное использование минерального сырья. 2023. №1. 68-75. https://doi.org/10.31643/2024/6445.08
- ҚР № 7955 патенті Канатный анкер/ Халикова Э.Р., Демин В.Ф., Исаков Б.К., Жумабекова А.Е., Демина Т.В., Абдрахман Е.А, Танекеева Г.Д., Балабас А.Ю.; опубл. 14.04.2023.
Әлеуетті пайдаланушыларға арналған ақпарат
Жобаны іске асыру нәтижесінде Қарағанды бассейнінің шахталарында көмір өндірудің қауіпсіздігі мен тиімділігін арттыру жөніндегі жұмыстарды орындауды ынталандыру кезінде амплитудасы бойынша қабаттың алынатын қуатына сәйкес келетін бұзылған тау-кен массивіндегі қазбаларды ұстауға арналған шығындарды азайтуды қамтамасыз ететін әзірленген бекітпені орнатудың технологиялық схемалары әзірленетін болады.
Қолдану саласы
Алынған ғылыми-техникалық әлеуетті жер асты тау-кен кәсіпорындарына тарата отырып, көмір саласының тау-кен өндіру өндірістері.