2021-2023 жылдарға арналған мемлекеттік бюджеттік қаржыландыру жобаларын іске асыру бойынша мерзімі 36 ай болатын ақпарат

Бота Маханова

AP09260338 «STEAM білім беру арқылы инженерлерді инновациялық даярлау әлеуетін дамыту» ғ.ж. Джантасова Д. Д.

 

Өзектілігі

Ғылыми-техникалық сала мен өнерді интеграциялау тақырыбы бүгінгі таңда кәсіби-техникалық қоғам үшін өзекті тақырыптардың бірі болып табылады, ал шығармашылық пен зияткерлік капиталға негізделген шығармашыл индустриялар талқылауға жаңа екпін қосты. Шетелдік білім беру мамандары соңғы уақытта STEAM-білім беру практикасына жүгінуде, оның негізінде пәнаралық және бес (Science-ғылым, Technology-технология, Engineering-инженерия, Art-өнер және Mathematics-Ғылым) ғылыми саланы нақты өмірден алынған нақты мәселелерді шешу үшін бірыңғай оқыту жүйесіне біріктіру жатыр. Бүгінгі таңда инновациялық экономиканың креативті бағытына айқын назар, атап айтқанда, STEM- біліміне Аrts жалпы терминімен біріктірілген шығармашылық, көркемдік пәндер белсенді түрде енгізілетіндігінен байқалады. Білім берудегі ғылыми-техникалық және Arts-бағыттардың бірігу қажеттілігі жобада техникалық мамандарды даярлау бағдарламаларының инновациялылығы мен креативтілігі әлеуетін дамыту есебінен техникалық бейіндегі мамандарды даярлау сапасын арттыру мүмкіндігі ретінде қарастырылады.

Жобада инновациялық ойлауы, коммуникативтік ынтымақтастық дағдылары бар, сондай-ақ кәсіби қызметте шығармашылық шешімдер қабылдауға қабілетті маман қалыптастыруды ескере отырып, оқу үлгерімі мен оқыту сапасының көрсеткіштеріне әсер ететін техникалық бейіндегі студенттерді, STEAM оқыту технологияларын, оқу-әдістемелік құжаттар мен оқыту нәтижелерін дайындау процесі зерттелді.

Жобаның мақсаты

Шығармашылық пен зияткерлік капиталға негізделген мәдениетаралық коммуникацияны, креативті индустрияны және креативті ынтымақтастықты үйретудің тұрақты бағдарламаларын іске асыру үшін STEAM технологиялары арқылы техникалық бейіндегі мамандарды даярлау моделін әзірлеу және енгізу. STEAM білім беру әлеуетінің қажеттіліктерін бағалау, халықаралық деңгейде студенттер мен оқытушылардың біліктілігі мен қабілеттерін күшейтуге мүмкіндік беретін мамандандырылған құзыреттерді дамыту негізінде техникалық мамандықтар бойынша даярлау бағдарламаларының әлеуетін дамыту жөніндегі шараларды әзірлеу және жүзеге асыру.

Күтілетін және қол жеткізілген нәтижелер

— STEAM білім беру арқылы техникалық бейіндегі мамандарды даярлау әлеуетін дамыту моделі әзірленді;

— модельдің компоненттері мен құрылымдық қатынастарының сипаттамасы жасалды;

— ҚР жоғары білім беру саласындағы жаңа бағдарламалық құжаттарға сәйкес модельді іске асыру қағидаттарын түзету жүзеге асырылды;

— STEAM құзыреттілігі мен оқыту әдістерінің арақатынасы жүргізілді, оның негізінде оқу жұмыс жоспарларына енгізу үшін модель компоненттерін таңдау және сипаттау жүзеге асырылды;

— модельді енгізу процесінде өзара іс-қимылға тартылған оқу процесінің субъектілері анықталды;

— өзара іс-қимыл тетіктеріне талдау жүргізілді;

— 5 анықталған STEAM-тәсілді ескере отырып, оқу процесінің барлық субъектілерінің функциялары белгіленген: жаңа пәнді әзірлеу, STEAM-тәсіл негізінде пәндердің мазмұнына өзгерістер енгізу;

— «Машина жасау», «Ақпараттық жүйелер», «Сәулет» бағыттары бойынша техникалық бейіндегі мамандарды даярлау ОҚЖ жобалау орындалды;

— оқу процесінің барлық субъектілерінің өзара әрекеттесу механизмдері анықталды;

— ЖББ, ЖК және ПД әртүрлі компоненттерінің пәндерін бір модульге біріктіру арқылы негізгі коммуникативтік құзыреттілікті қалыптастыруға бағытталған құралдар жинағы әзірленді;

— микроквалификация алуды қамтамасыз ететін модульдерді қалыптастыру жүзеге асырылды;

— шығармашыл дағдыларды дамыту бойынша бірқатар модульдер әзірленді; институционалдық әртүрлілікке қол жеткізу үшін көлденең бұлыңғырлық технологиясы есебінен пәнаралық ынтымақтастықты қамтамасыз ету; сондай-ақ ойлау икемділігі мен нейроикемділікті дамыту техникасын қолдану есебінен білім алушылардың микроквалификация алуы.

 

 
1-сурет — Зерттеу тобының жұмыс отырысы

сәуір, 2023 ж.

 

 

 
1-сурет — Зерттеу тобының жұмыс отырысы

мамыр, 2023 ж.

 

2023 жылғы жарияланымдар тізімі 

  1. Jantassova, Andrew David Hockley, O. Shebalina, D. Akhmetova “Evaluation of Communication and Collaboration Processes for Creating an Integrative STEAM Space at the Saginov Technical University”// TEM Journal. Volume 12, Issue 1, pp. 470-481, 2023 (Scopus).
  2. Jantassova, O. Shebalina, D. Akhmetova book chapter “Capacity Building for Training Technical Specialists through STEAM Education: A Review of the Research” //BP International: Research Highlights in Language, Literature and Education, Vol.4, pp. 58-99, 2023. (https://stm.bookpi.org/RHLLE-V4/issue/view/1015 )
  3. 1 авторлық құқық объектісіне құқықтарды «Модель развития потенциала подготовки специалистов технического профиля через STEAM образование» № 33292 от 06.03.2023 (СИС) ғылыми туынды ретінде мемлекеттік тіркеу туралы куәлік алынды

Зерттеу тобы

  1. Джантасова Дамира Дулатовна – ғылыми жетекші, педагогика ғылымдарының кандидаты, Ә. Сағынов атындағы ҚарТУ шет тілдер кафедрасының меңгерушісі

ORCID ID: 0000-0003-2595-3249

Researcher ID P-7271-2017

Scopus Author ID 57189027014

  1. Ахметова Динара Рашидовна – ғылыми жетекші, педагогика ғылымдарының магистрі, Ә. Сағынов атындағы ҚарТУ ШТ кафедрасының аға оқытушысы

ORCHID 0000-0003-2149-3353

  1. Юрченко Василий Викторович — ғылыми қызметкер, PhD докторы, Ә.Сағынов атындағы ҚарТУ «Технологиялық жабдықтар, машина жасау және стандарттау» кафедрасының меңгерушісі

ORCHID 0000-0002-6543-1632

Scopus Author ID 57213756780

  1. Калинин Алексей Анатольевич — ғылыми қызметкер, PhD докторы, Ә.Сағынов атындағы ҚарТУ «Ақпараттық-есептеу жүйелері» кафедрасының меңгерушісі

ORCHID 0000-0003-4699-7240

Scopus Author ID 57193550259

  1. Шебалина Ольга А. — Инженерлік педагогика орталығының кіші ғылыми қызметкері, Гумилев атындағы ЕҰУ «Әлеуметтану» докторанты

ORCID 0000-0001-7641-2528

Scopus Author ID: 57207845776

  1. Дамиев Даниель Темиргалиевич — ғылыми қызметкер, техника ғылымдарының магистрі, Ә.Сағынов атындағы ҚарТУ ШТ кафедрасының аға зертханашысы

ORCID iD 0000-0002-4245-6810

  1. Тентекбаева Жулдыз Мухаметкалиевна, п.ғ.м., Ә.Сағынов атындағы ҚарТУ ШТ кафедрасының аға оқытушысы

ORCID 0000-0002-9286-0352

Scopus Author ID 56027539800

  1. Вавилова Оксана Николаевна — Ә.Сағынов атындағы ҚарТУ «Сәулет және дизайн» кафедрасының аға оқытушысы

ORCID 0000-0003-4449-5087

Әлеуетті пайдаланушыларға арналған ақпарат 

Бұл жобаны іске асыру инновациялық даярлау технологиясы арқылы мақсатты аудиторияда ғылыми білім мен практикалық дағдылар базасын қалыптастыру үшін, сондай-ақ техникалық мамандарды даярлау бағдарламаларының инновациялылығы мен креативтілігі әлеуетін дамыту үшін жағдай жасайды.

Қолдану саласы

Ғылыми зерттеу нәтижелері Қазақстанның техникалық жоғары оқу орындарының тәжірибесінде инженерлерді даярлау әлеуетін дамыту, шығармашылық индустрияның негізгі факторы ретінде STEAM білім беруді дамыту бойынша әдістемелік ұсынымдар ретінде пайдаланылуы мүмкін.

 

АР09261117 Латын графикасында «Qazaq tili» В1, В2 деңгейлеріне арналған web оқулықтарын инновациялық технологиялар арқылы әзірлеу. (Жоғары оқу орнындағы білім беруге арналған) ғ.ж. Ныгметова Н.Т.

 

Жобаның өзектілігі

Латын графикасында қазақ тілін үйретуді қолға алу – ұлт үшін жасалып жатқан қадам екенін ескере отырып, латын әліпбиіндегі оқулықтар мен оқу құралдарына дайындық жұмыстарын бастау тақырыптың өзектілігін  сипаттайды.

Жобаның мақсаты

Латынграфикалы әліпбиге көшу жұмысын қолдау.

Қазақ тілін оқытуда инновациялық  технологияларды қолдану тиімділігін көрсету.

Ғылыми зерттеудің негізгі нәтижелері

  • Жүргізілген эксперимент нәтижелеріне орай, «Qazaq tili В1, В2» веб-оқулығы оқулығы жақсартылды;
  • Веб-платформаны пайдаланушы студенттердің сауалнамасының нәтижелері талданды;
  • Студенттердің веб-оқулықпен жұмыс істеу кезінде айтарлықтай қиындықтары болмағаны анықталды;
  • «Qazaq tili В1, В2» веб-оқулығы әзірленді және қолданысқа енді;
  • Грамматиканы оқуда ыңғайлылықты арттыру үшін «Грамматика» модулі әзірленіп, енгізілді: https://q-uirenu.kz/grammar (1-сурет)
  • Тест нәтижелерінің модулі әзірленді және енгізілді: https://q-uirenu.kz/results (2-сурет)

 

 
1-сурет —  «Грамматика» модулі

 
 
 2-сурет — Тест нәтижелерінің модулі

Қол жеткізілген нәтижелер

2023 жылы ҒЖБССҚК ұсынған отандық басылымда 2 мақала және халықаралық конференция жинағындада 1 баяндама жарияланды.

Жарияланымдар тізімі

  • Нығметова Н.Т. «Studying the Level of Knowledge of the Kazakh Language by Students of Technical Specialties». «Университет еңбектері» №2 (87) 2022. 250-254 бб. «Әбілқас Сағынов атындағы Қарағанды техникалық университеті» КЕАҚ.
  • Нығметова Н.Т., Тұрсын А.О., Деркач С.А., Жетпісбай Ш.А., Абилдаева Г.Б. «Жоғары оқу орнының білім беру процесіне «Qazaq tili» веб-оқулығын енгізудің алғашқы нәтижелерін зерттеу». «Университет еңбектері» №4 (89) 2022. 326-331б.б. «Әбілқас Сағынов атындағы Қарағанды техникалық университеті» КЕАҚ.
  • Нығметова Н.Т., Мажитаева Ш.М. (Қapaғaнды, E.A. Бөкeтoв aтындaғы Қapaғaнды унивepситeтi). Білім беруді цифрландыру аясында қазақ тілін үйретуде веб-оқулықты қолдану. «Цифрлық трансформация жағдайында зияткерлік капиталды қалыптастыру: тәжірибе, сын-қатерлер, перспективалар». Халықаралық ғылыми-практикалық онлайн конференциясы. 14 желтоқсан 2022 ж., «Әбілқас Сағынов атындағы Қарағанды техникалық университеті» КеАҚ.

Зерттеу тобы

  1. Ныгметова Нургуль Турсыновна, ф.ғ.к., «Қазақ тілі және мәдениеті» кафедрасының доценті міндетін атқарушы.

ORCID  0000-0002-6421-8231

Scopus Author ID 56127513100

  1. Жетпісбай Шолпан Аханқызы – п.ғ.м., «Қазақ тілі және мәдениеті» кафедрасының аға оқытушысы.

Scopus Author ID 56178067800

  1. Тұрсын Абылай Оралұлы. э.ғ.м., бағдарламашы.
  2. Деркач Сергей. Фрилансер, дизайнер.
  3. Мажитаева Шара — ф.ғ.д., Е.А. Букетов атындағы ҚарУ қазақ тіл білімі каф. профессоры

Пайдаланушылар үшін ақпарат

Тілдік деңгейлерге арналған  «Qazaq tili» В1, В2 деңгейлеріне арналған web оқулықтарын жоғары оқу орындарында, кәсіптік білім мекемелерінде басшылыққа алып пайдалануға болады.

 

 

 

 

 

№ AР09259869 «Қазақстанның химиялық қауіпті объектілерінде көп факторлы талдау және модельдеу негізінде еңбек қауіпсіздігін бағалау әдістерін әзірлеу» жобасы (ғ.ж. Емелин П.В.).

Өзектілігі

Химиялық қауіпті объектілері бар Қазақстан Республикасының кәсіпорындары технологиялық процестердің әртүрлілігімен және ерекшелігімен, еңбек жағдайларының ерекшеліктерімен, оны ұйымдастырумен және санитарлық-гигиеналық жағдайымен сипатталады.

Зерттеу тобы еңбек қауіпсіздігін жүйелі кешенді бағалаудың стандартты процесіне одан әрі интеграциялай отырып, Қазақстан Республикасы кәсіпорындарының ХҚКО-да авариялар, өндірістік жарақаттану және персоналдың кәсіптік аурулары қаупін талдау мен бағалауға әдіснамалық тәсіл құруды жоспарлап отыр.

Жобаның мақсаты

Жобаның мақсаты Қазақстан Республикасы кәсіпорындарының химиялық қауіпті объектілері қызметкерлерінің еңбек қауіпсіздігін бағалау және ХҚКО-дағы авариялардың, өндірістік жарақаттанудың және кәсіптік аурулардың қатерін азайту жөніндегі ғылыми негізделген әдістерді әзірлеу болып табылады.

Күтілетін және қол жеткізілген нәтижелер

«Қазақстан Республикасының ХҚКО кәсіпорындарында авариялар, кәсіптік аурулар және өндірістік жарақаттану қаупін мониторингтеу мен бағалаудың ақпараттық-талдамалық жүйесін» әзірлеу және енгізу:

— бақылаушы және қадағалау ұйымдары ТЖ зақымдаушы факторларының әсерін азайтуға бағытталған іс-шаралар кешенін жедел айқындайды, ХҚКО-ның ағымдағы және күтілетін жай-күйі туралы анық ақпарат алады, неғұрлым тиімді реттеу мен мемлекеттік бақылауға ықпал етеді;

— жергілікті атқарушы билік органдарын оны арттыру жөніндегі іс-шараларды өткізу туралы уақтылы шешімдер қабылдау мақсатында ықтимал қауіпті объектілердегі еңбек қауіпсіздігінің ағымдағы және күтілетін жай-күйі туралы сенімді ақпаратпен қамтамасыз ету;

— кәсіпорындар басшылығы кәсіптік қатерді басқарудың тиімділігін арттыруы, авариялар, өндірістік жарақаттану және персоналдың кәсіптік аурулары қатеріне жан-жақты талдау және бағалау жүргізуі, нақты технологиялық объектілерде немесе процестерде бақылауға болатын қауіпсіздік жай-күйінің сандық сипаттамаларын есептеу және болжау, бұл өз кезегінде өндірістік орта мен еңбек процесінің залалын жоюға байланысты экономикалық шығындарды азайтады;

Әзірленген бағдарламалық өнім «Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік кәсіпорындарының қауіптілік кластарын мониторингтеудің компьютерлік жүйесі» бірыңғай корпоративтік ақпараттық-коммуникативтік жүйесінің кіші жүйесі болуы мүмкін.

Қол жеткізілген нәтижелер

Сараптамалық бағалау және статистикалық талдау әдісіне негізделген шешім қабылдаудың көп критерийлік әдіснамасы негізінде тәуекелдерді бағалау мен басқарудың көп факторлы модельдері мен жүйелерін құрудың әдістемелік тәсілі әзірленді, бұл өнеркәсіптік кәсіпорынға химиялық апаттардың алдын алуға және олар туындаған жағдайда салдарларды азайтуға бағытталған іс-шаралар кешенін әзірлеуге мүмкіндік береді.

 
Сурет 1 — «Объект деректері» мәзір пункті
 
Сурет 2 — «Кәсіпорындағы өндірістік қауіпсіздікті басқару жүйесін бағалаудың ұйымдастырушылық критериалды параметрлері»кластері бойынша бастапқы деректерді енгізу/түзету үшін кестелердің түрі мен форматы

 
 
Сурет 3 — «Жіктеуіштер» мәзір элементі

 
 
Сурет 4 — «Кәсіпорындағы өндірістік қауіпсіздікті басқару жүйесін бағалаудың ұйымдастырушылық критериалды параметрлері «кластері бойынша жіктеуіш»нысаны

 

2023 жылғы жарияланымдар тізімі 

1) Кудрявцев С.С., Емелин П.В., Емелина Н.К. Методика оценки риска для окружающей среды от чрезвычайных ситуаций на химически опасных объектах// Безопасность труда в промышленности. — 2022. — № 5. — С. DOI: 10.24000/0409-2961-2022-5

2) Емелин П.В. Анализ и оценка существующих подходов к системе управления безопасностью на промышленных предприятиях с химически опасными объектами Труды университета, Караганда: КарТУ имени Абылкаса Сагинова, 2022, № 3 (88). С. 119 – 124.http://tu.kstu.kz/archive/issue/94?page=2

3) Кудрявцев С.С., Емелин П.В., Амиров А.Ж., Кожанов М.Г., Рахимберлина А.А. Актуальные вопросы промышленной и экологической безопасности химически опасных объектов по производству серной кислоты. Труды университета, Караганда: КарТУ имени Абылкаса Сагинова, 2022, № 3 (88). С. 172 – 177.http://tu.kstu.kz/archive/issue/94?page=3

Зерттеу тобы

  1. Емелин Павел Владимирович — ғылыми жетекші, т.ғ.д., «НАКС ГАЦ» ЖШС директорының ғылым және инновациялар жөніндегі орынбасары, КАжәнеЕҚ кафедрасының зертханашысы.

ORCID ID 0000-0001-7431-0069.

Author ID в Scopus 57194898487.

Researcher ID Web of Science AAZ-5032-2020.

  1. Кудрявцев Сергей Сергеевич — жауапты орындаушы, б.ғ.к., ХжәнеХТ каф доценті.

ORCID ID 0000-0002-7232-6304.

Author ID в Scopus 57194898408.

Researcher ID Web of Science AAA-6935-2020.

  1. Амиров Азамат Жанбулатович — PhD, Әбілқас Сағынов атындағы Қарағанды техникалық университетінің «Трансформацияны қамтамасыз ету департамент» директоры.

ORCID ID 0000-0002-5895-7185

Author ID  Scopus 57204729952.

  1. Дербуш Светлана Николаевна – б.ғ.к., Әбілқас Сағынов атындағы ҚарТУ ХжәнеХТ кафедрасының доценті.

ORCID ID 0000-0003-4520-1546.

  1. Рахимберлина Айгерим Амантаевна — т.ғ.м., Әбілқас Сағынов атындағы ҚарТУ КАжәнеЕҚ кафедрасының оқытушысы

ORCID ID 0000-0002-5310-5944

  1. Емелина Наталья Константиновна — э.ғ.к., еңбек нарығын зерттеу зертханасының аға ғылыми қызметкері, «Жоғары Экономика мектебі» Ұлттық Зерттеу университетінің аға оқытушысы (ЕЖМ НИУ), Ресей, Мәскеу қ.

ORCID ID 0000-0002-0215-7525.

Author ID Scopus 5719487103657194871036.

Researcher ID Web of Science AAT-1281-2020

  1. Кожанов Мурат Галиаскарович — PhD, Әбілқас Сағынов атындағы Қарағанды техникалық университеттің Ақпараттандыру басқармасының басшысы.

Author ID Scopus 57299476600

Researcher ID Web of Science FGQ-4866-2022.

Әлеуетті пайдаланушыларға арналған ақпарат 

Жобаны іске асыру нәтижелері өнеркәсіптік кәсіпорынға химиялық апаттардың алдын алуға және олар туындаған жағдайда салдарын азайтуға бағытталған іс-шаралар кешенін әзірлеуге мүмкіндік береді.

Қолдану саласы: еңбекті қорғау және өнеркәсіптік қауіпсіздік.

Без рубрики