1-10 мамыр аралығында Әбілқас Сағынов атындағы Қарағанды техникалық университетінің делегациясы BR24992803 ПЦФ «Негізгі жыныстар массивінің техногендік жағдайына әсер ету негізінде тау-кен қазбаларын жүргізудің ұтымды технологиясын әзірлеу» ғылыми жобасын іске асыру шеңберінде Польша Республикасына барды. Поляк әріптестерімен кездесу барысында одан әрі ынтымақтастық перспективалары, оның ішінде бірлескен зерттеу жобаларын іске асыру, академиялық алмасулар және халықаралық ғылыми гранттарға қатысу талқыланды.
Біздің делегация құрамына «Пайдалы қазбалар кен орындарын игеру» кафедрасының профессоры В. Демин, ПҚКБ кафедрасының доценті Н. Замалиев, «Метан энергетикасы» инженерлік зертханасының жетекшісі Д. Ахматнуров және зертхана инженері Н. Ганюков кірді.
Сапар аясында Станислав Сташиц атындағы Краков тау-кен металлургия академиясының өкілдерімен және университет басшылығымен жұмыс кездесулері өтті. Делегация қатысушылары геомеханикаға, тау-кен машиналары мен жабдықтарына мамандандырылған ғылыми орталықтар мен зертханаларға, сондай-ақ тау-кен бейіні мамандарын даярлауда қолданылатын білім беру және эксперименттік технологиялар көрсетілген оқу шахтасына барды. Бірлескен ғылыми зерттеулердің, тәжірибе алмасудың және академиялық ынтымақтастықтың бағыттары талқыланды.
Негізгі іс-шаралардың бірі «Будрик» көмір шахтасына бару болды. Делегация жерасты тау-кен қазбаларына 1300 метр тереңдікке түсуді жүзеге асырды, онда күрделі тау-кен-геологиялық жағдайларда тазарту және дайындық жұмыстарын жүргізу технологиясы туралы кешенді ақпарат ұсынылды. Шахта мамандары сейсмикалық және геомеханикалық датчиктерді, деректерді жинау мен талдаудың автоматтандырылған жүйелерін қолдануды қоса алғанда, тау алабының жағдайын мониторингтеу және бақылау әдістерін ұсынды.
Сапарға қатысушылар шахтаның жерасты тау-кен қазбаларында кеңінен қолданылатын заманауи анкерлік бекіту жүйелерімен танысты. Мұнда едәуір тереңдік пен жоғары тау қысымы жағдайында қазбалардың тұрақтылығы мен тау-кен жұмыстарын жүргізудің қауіпсіздігін қамтамасыз ететін біріктірілген бекіту технологиялары қолданылады. Университет мамандары сондай-ақ газдинамикалық құбылыстармен және тау жыныстарының тұрақтылығын бұзумен байланысты авариялық жағдайлардың алдын алу бойынша техникалық және ұйымдастырушылық шараларды қамтитын өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету жүйесімен танысты.
Сондай-ақ, жоғары технологиялық тау-кен жабдықтарын, оның ішінде анкер бекіткіштерін өндіруге маманданған Sandvik халықаралық компаниясының өкілдерімен кездесу өткізілді. Қатысушылар бекіту жүйелері саласындағы инновациялық әзірлемелермен, олардың тау-кен өнеркәсібінде қолданылуымен, сондай-ақ Қазақстанның шахталары мен кеніштері жағдайында осы шешімдерді енгізу мүмкіндіктерімен танысты.
Кездесу аясында Қарағанды техникалық университетінің мамандары жоғары тау қысымы мен геодинамикалық тәуекелдер жағдайларына бейімделген анкер бекіткіші саласындағы өз әзірлемелерін ұсынды. Әзірлемелер Sandvik компаниясының өкілдері арасында үлкен қызығушылық тудырды, бұл техникалық ынтымақтастықтың болашағын талқылауға негіз болды.
Сонымен қатар, EMAG (Катовицы қ.) Технологиялар трансфері орталығына және PENTOL компаниясына сапарлар өтті. EMAG орталығы тау жоталары мен өнеркәсіптік қауіпсіздік жүйелерінің жағдайын бақылау саласындағы өз әзірлемелерін көрсетті. Геомеханикалық және геодинамикалық тәуекелдерді болжау және алдын алу үшін цифрлық шешімдерді енгізу саласындағы өзара іс қимыл бағыттары талқыланды. Ластаушы заттардың шығарындыларын бақылауға және технологиялық процестерді басқаруға арналған аналитикалық жабдықтың өндірушісі болып табылатын PENTOL ауа құрамы мен өнеркәсіптік шығарындыларды бақылаудың инновациялық шешімдерін ұсынды. Осы технологияларды Қазақстанның көмір шахталары жағдайында қолдану мүмкіндігі талқыланды.
Сапар нәтижелері іске асырылып жатқан жоба шеңберінде жаңа техникалық шешімдерді енгізу үшін негіз болады, сондай-ақ еуропалық ғылыми және өнеркәсіптік құрылымдармен ынтымақтастықтың жаңа бағыттарын ашады. Алынған білім мен тәжірибені Қазақстанның көмір өндіруші кәсіпорындарында, оның ішінде бағдарламаны іске асыру шеңберінде алдыңғы қатарлы техникалық шешімдерді бейімдеу және енгізу кезінде пайдалану жоспарлануда.
