Біздің өміріміздің басты міндеті — өмірдің жаңа тәсілі және өмір сапасы ретінде цифрлық экономикаға көшу.
Гүлнәр Жетесова, Қарағанды мемлекеттік техникалық университетінің стратегиялық даму жөніндегі проректоры, т.ғ.д., профессор
Виктор Хегай, «Инкар&S» МҚҰ директоры, т.ғ.к., доцент
Цифрлық технологиялар өмірдің барлық салаларын тез өзгертіп, мемлекеттің тиімді әлеуметтік-экономикалық дамуына үлкен мүмкіндіктер ашады. Цифрландыру процесі қарқынды және жан-жақты дамуда: сарапшылардың пікірінше, 2020 жылға қарай әлемде цифрлық экономика кем дегенде 25% құрайды.
Еліміздің экономикасының түбегейлі жаңа даму жолына өтуі үшін институционалдық және инфрақұрылымдық жағдайлар жасау мақсатында 2017 жылғы желтоқсанда «Цифрлық Қазақстан» Мемлекеттік бағдарламасы қабылданды. Осы бағдарламаны жүзеге асырудың бес негізгі бағытының бірі цифрлық экономиканың негізгі ресурсы ретінде адами капиталды дамыту болды.
Бұл бағытта Қарағанды мемлекеттік техникалық университеті өз құрылымында цифрлық университетті дамыту үшін бөлім құрып, жұмысын 2017 жылдың қаңтарында бастады. 2017 жылдың мамырында университеттің Ғылыми кеңесінде IT технологиялары саласында ғана емес, сонымен қатар мамандарды дайындауға бағытталған «Сандық университет» тұжырымдамасы қабылданды, сонымен бірге тұтастай алғанда цифрлық экономика мен өнеркәсіп үшін тиісті инфрақұрылымды дамыту, білім беру, ғылыми-зерттеу және дизайнерлік қызметтерді біріктіру.
Цифрлық экономикада сұранысқа ие бәсекеге қабілетті мамандарды даярлау мақсатында университеттің барлық білім беру процестерін цифрландыруды қамтамасыз ететін ғылыми және білім беру инфрақұрылымы құрылды және сәтті жұмыс істеуде: Upgrade Center бақылау үшін, университетті талдау және процесті басқару, Желілік академия CISCO, EPAM Systems RD-лабораториясы, IT-компетенция Орталығы, Business Skills Park. Сондай-ақ ғылыми және білім беру кешендерімен «Индустрия 4.0», «Сандық машина жасау», «Нанотехнология металлургияда» и «Биоинженерия», жетекші трансұлттық корпорациялардың қатысуымен инженерлік құзыреттілік орталықтары (TOTAL, Schneider Electric, Mitsubishi Electric, FESTO, Leica Geosystems, Epam Systems и FLUOR), цифрлық кампус.
Сандық университетті дамытудың негізгі бағыттары 2018 жылы CISCO Желілік академияның ашылуы болды – цифрлық ақпараттық және коммуникациялық технологиялар саласындағы ақпараттық бренд және IT құзыреттілік орталығы, жетекші ұлттық және аймақтық ERPcompany, Gexabyte, Wooppay, X-net, WTO және ABI сияқты, IT-компаниялармен серіктестікте құрылған.
ҚарМТУ базасында әлемдік деңгейдегі бағдарламашыларды даярлау аясында 2011 жылдан бастап RD (Research and Development) зертханасы жұмыс істейді. Бұл Қазақстандағы осы деңгейдегі алғашқы жоба, EPAM Systems (США) компаниямен және «Зерде» ұлттық инфокоммуникациялық холдингімен бірлесіп жүзеге асырылды.
Ғылыми-білім беру кешендері, құзыреттілік орталықтары және Business Skills Park оқу процесінде заманауи цифрлық технологияларды енгізу және университеттің ғылыми зерттеулерін, стартаптарды құрудың катализаторы болды. Болашақ мамандар әлемдік деңгейдегі жабдықтар, бағдарламалық қамтамасыз ету және халықаралық стандарттар негізінде индустриялық цифрландырудың тиісті бағыттарын игереді және инновациялық жобаларды жүзеге асырады. 2019 жылдың 1 қыркүйегінен бастап өндіріс қажеттіліктерін ескере отырып, университет өндірістік процестерді цифрландырумен тікелей байланысты 7 жаңа білім беру бағдарламаларын жүзеге асыруды бастады.
ҚарМТУ ғалымдарының, докторанттарының, магистранттарының және студенттерінің ғылыми зерттеулерінің нәтижелері бойынша төмендегілер құрылды және өндіріске енгізілді: жоғары вольтты қосалқы станцияларды және экскаваторларды қашықтықтан бақылауға арналған сандық жүйелер («Шұбаркөл-Көмір» АҚ кәсіпорындарында), карьерлерді геомеханикалық бақылауға арналған сандық технологиялар («Қазақмыс корпорациясы» ЖШС, «ССГПО» АҚ, «АрселорМиттал Теміртау» АҚ және басқаларында).
«Өндірісті технологиялық дайындауды автоматтандырудың қазақстандық жүйесін дамыту» жобасы аясында бағдарламалық жасақтама әзірленуде, ол «Қазақмыс» корпорациясының «Maker» ЖШС-де, Қазақстанның машина жасау саласындағы цифрлық өндірістің көшбасшыларының біріне айналған компанияда жүзеге асырылады.
Цифрлық индустрия үшін мамандарды даярлауда да, өндірістік процестерді цифрландыру саласындағы ғылыми жобаларды әзірлеу мен жүзеге асыруда да университет серіктес кәсіпорындарға, соның ішінде демеушілік көмекке де үлкен көмек көрсетеді. Атап айтқанда, жоғарыда аталған көпұлтты EPAM Systems, Schneider Electric, Mitsubishi Electric, FESTO, FLUOR, Leica Geosystems, сонымен қатар Micromine және ETAP, ұлттық және аймақтық IT-компаниялар ERP-company, Gexabyte, Wooppay, X-net, WTO және ABI университетке өндірістік процестерге арналған сандық жабдықтар мен бағдарламалар жиынтығын тегін берді.
Жақында MoneyHelp онлайн сервисі осы компанияларға қосылды (оны басқа компаниялардан айырмашылығы, оны Processing.kz өңдеу агрегаторын қолдана отырып, отандық бағдарламашылар жасаған; «Inkar Online» ЖШС, Қарағанды), ол сайыстың нәтижелері бойынша ҚарМТУ-дың 5 студентіне айына 30 мың теңге көлемінде шәкіртақы тағайындады. Диас Сейткалиев, Ахмет Әділхан, Алексей Демченко, Никита Столповский және Андрей Лехман конкурстың жеңімпаздары мен атаулы шәкіртақылардың иегерлері болды. Олар өте жақсы студенттер, олар IT саласындағы беделді жарыстарға белсенді қатысады және бірнеше рет жеңімпаз атанды, ағылшын тілін жоғары деңгейде біледі.
ҚарМТУ ректоры Марат Кеңесұлы Ибатовтың ұсынысы бойынша жаңа 2020 жылға дейін университеттің бас ғимаратында жасанды интеллект (AI) зертханасы ашылады. Онда тәжірибелі бағдарламашылар мен MoneyHelp маркетологтарының басшылығымен болашағы зор студенттер IT-технологиялар саласындағы біліктіліктерін едәуір арттырады. Сонымен қатар, олар болашақта MoneyHelp кәсіби командасының мүшесі бола алады.
MoneyHelp — бұл жеке тұлғаларға онлайн-несие беруге арналған онлайн-сервис. Ол несиені кепілсіз және кепілгерсіз, үйден шықпай-ақ тез әрі тиімді шарттарда алуға мүмкіндік береді. Клиент кез-келген қажеттілік үшін ақшаны тікелей өзі таңдаған картаға немесе ағымдағы банктік шотқа аудару арқылы ала алады. Компания «Инкар&S» құрылымдық бөлімшесі болып табылады, ол активтер бойынша елде жұмыс істейтін 165 МҚҰ-дан 26-шы орынды алады (2019 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша). Компанияның клиенттік базасы 25 мыңнан астам қарыз алушылардан тұрады.
Осылайша, MoneyHelp тәуелсіз Қазақстанның цифрлық саласы үшін мамандар даярлауда ҚарМТУ-мен мемлекеттік және жеке серіктестіктің дәстүрлерін сақтайды.
Сандық технологияларды енгізу азаматтардың өмір сүру сапасын жақсартудың жаңа мүмкіндіктерін ашады, зияткерлік индустриялық платформаларға негізделген еңбек өнімділігінің едәуір өсуін қамтамасыз етеді. Біздің елдің экономикасының бәсекеге қабілеттілігі көп жағдайда осы стратегиялық міндеттің шешілуіне байланысты.